Адзін з праспектаў вялікага горада. На ходніках — людскі вір. Кожны спяшаецца. Твары засяроджаныя і заклапочаныя. Раптам адзін з мінакоў выцягвае з-пад курткі… валторну. На супрацьлеглым баку вуліцы купка дзяўчат выхопліваюць скрыпкі і альты. Дзесьці паблізу прачынаюцца саксафон з трамбонам. Праз хвілю на праспекце зладжана ды натхнёна гучыць сімфанічны аркестр. Людзі запавольваюць хаду, на вуснах з’яўляюцца ўсмешкі. Дзеля гэтага флэшмоб і ладзіцца. Рознакаляровая жывая карцінка на фоне застылых шэрых шматпавярховікаў.
Але флэшмобы — справа эпізадычная, можна сказаць, выпадковая. А горад, па маім перакананні, павінен гучаць пастаянна. Маю на ўвазе не толькі стук абцасаў, буркатанне легкавікоў і застылую музыку архітэктуры. Горад павінен мець сваё непаўторнае музычнае аблічча.
Дык як змагацца з шэрым буднем і пахмурнымі тварамі?
Перакананы, што адно з выратаванняў — вулічны музыкант. Не жабрак, які вывучыў тры акорды, а прафесійнік, здольны стварыць непаўторную аўру вуліц і плошчаў, напоўніць іх светлым блюзавым сумам або жыццесцвярджальным маршам струнных, смычковых і духавых… Ад такой шчырай музыкі мяняецца настрой, хочацца спяваць, радавацца — жыць.
Раней з гэтай функцыяй цудоўна спраўляліся духавыя аркестры. Дарэчы, у пэўных раённых цэнтрах Беларусі традыцыя паркавых канцэртаў ды танцаў вяртаецца. Дай Бог ёй дабрацца і да вялікіх гарадоў.
Лабухі (часам так сябе называюць вольныя музыканты) на гарадскіх вуліцах — прадмет пастаяннай турыстычнай зацікаўленасці. У Піцеры я з гадзіну назіраў за працай кавер-бэнда “Штрудзель”. Вакалістка з магутным вакалам, два жвавыя гітарысты і неўтаймоўны барабаншчык трымалі на пешаходным лапіку Неўскага праспекта некалькі соцень (!) мінакоў. Вуліца высока ацаніла якасць гурта. Людзі слухалі, смяяліся, пляскалі ў ладкі, плацілі.
Калі Беларусь — наш дом, дык Мінск — наша кватэра. Мы ўпрыгожваем сцены карцінамі, час ад часу ўключаем музыку для настрою. Натуральна, маю на ўвазе графіці, вулічных музыкантаў, іншыя не менш яскравыя праявы стрыт-арту. Якаснае графіці стала аздабленнем кварталаў, дзе сканцэнтраваныя знакавыя аб’екты культуры — да прыкладу, мастацкія галерэі. І з вулічнымі музыкантамі хацелася б урэшце разабрацца: яны ў нас ёсць ці няма.
Яшчэ адно пытанне: на мінскіх вуліцах можна адшукаць жывыя пешаходныя ўчасткі? Менавіта на іх, па маім меркаванні, у першую чаргу павінна гучаць музыка. Менавіта тут можна будзе ўбачыць хіп-хоп, дабстэп, брэйк, локінг, іншыя вулічныя танцы. Убачыць і пазайздросціць маладосці.
Зразумела, мастацтва цяжка рэгламентаваць: вызначыць строгія рамкі месца і часу. Добрая ўсмешка на твары не рэгламентуецца. Хоць для выканання песняроўскіх кавераў не прыдумаць лепшага месца, чым бульвар Мулявіна. Ці не годзе яму маўчаць?
Колькі гадоў таму я пісаў пра мінскіх вулічных музыкантаў. Доўга хадзіў па вуліцах і пераходах, пазнаёміўся ці не з сотняй лабухаў. Дзіўная справа, толькі адзінкі выступалі дзеля грошай. Моладзь пераважала: флейтысты з музычных вучылішчаў, гітарысткі з кансерваторыі, студэнты-замежнікі з папулярызацыяй народнай музыкі сваіх бананавых краін. Усе яны рэпеціравалі “выхад на сцэну”, выпрабоўвалі на публіцы ўласныя сілы. І вуліца не хлусіла. Сапраўдная музыка нязменна збірала ўдзячных слухачоў.
Былі і ветэраны: саксафаніст з аркестра Фінберга імправізаваў на стадыёне “Дынама”, паўсляпы баяніст-самавук зарабляў ля Малінаўскага рынку.
Мінчукам бракуе чыстага гучання нашых вуліц. Як сродку ад пахмурнасці твараў. Вулічнае сальфеджыа нават для стомленага горадам чалавека ніколі не будзе залішнім. Гама, актава, гукарад пачынаюцца з ноты “до”, ёю і заканчваюцца. З гэтай “до”, напэўна, і варта пачынаць мінскі вулічны блюз. Я асабіста прыхільнік рок-н-ролу.
Яўген РАГІН