Кажуць, ars longa.Ды насамрэч век мастацтва залежыць ад многіх фактараў. Вось, скажам,мастацтва манументальнае… Нейкім каменным бабам ужо тысячагоддзі, і нічога з імі не здарылася. Іншая справа — спектакль. Што застаецца ад гэтага твора пасля таго, як ён выпадае з афішы? Хіба толькі прысак на месцы яркага вогнішча. Далей..
Выставы ікон у Нацыянальным мастацкім музеі праходзяць далёка не ўпершыню, ды гэтая — асаблівая. У экспазіцыі“…На гонар і хвалу Госпаду Богу…”, якая працуе амаль да канца студзеня, прадстаўленыя тыя абразы ды іншыя творы культавага мастацтва, што маюць надпісы, здатныя праліць святло на іх гісторыю — а часам нават і аўтарства. Творы такія трапляюцца гады ў рады — з паўтары тысячы адзінак захоўвання калекцыі сакральнага мастацтва НММ іх усяго каля 80.А тэматычны выставачны праект, які факусуе ўвагу на датаваных і падпісных іконах, прэцэдэнтаў не мае. Далей..
У этнаграфічным комплексе гісторыка-культурнага музея-запаведніка “Заслаўе” ідзе рамонт. Назіраючы, як рабочыя шчыруюць на рыштаваннях, замяняюць пачарнелыя дошчачкі на свежую залацістую дранку — літаральна сёлетнюю, міжволі задумваешся пра вечнае і часовае. Дакладней, пра тое, што ж з’яўляецца самым важным у захаванні спадчыны. І ў выніку прыходзіш да высновы: пытанне гэта складанае — як той казаў, дыялектычнае. Далей..
Нядаўняе адкрыццё трэцяй вежы Крэўскага замка прымусіла паразважаць: колькі таямніц яшчэ хавае наша зямля? Раскрыць іх дапаможа толькі дбайна прадуманая метадалогія археалагічных даследаванняў. Пра гэта — у гутарцы з супрацоўнікам Інстытута гісторыі НАН Беларусі Алегам Дзярновічам. Далей..
Сёлетні археалагічны сезон у Крэве многія ўжо назвалі сенсацыйным. І сапраўды, добра вядомы нам хрэстаматыйны вобраз самага старадаўняга мураванага замка Беларусі, верагодна, давядзецца істотна адкарэкціраваць. Далей..
Выстава “Успамін пра Нямігу” мае папраўдзе інтрыгоўную прэамбулу. Штуршком да яе з’яўлення сталі негатывы, выпадкова адшуканыя на сметніку супрацоўніцай Музея гісторыі Мінска Яўгеніяй Стальмаховай. Гэтыя невядомыя раней выявы, зробленыя напрыканцы 1960-х, істотна папоўнілі і без таго багатую іканаграфію гістарычнай вуліцы Нямігі. Далей..
Афармленне выстаў у Палацы мастацтва становіцца больш салідным. З нядаўняга часу прозвішчы аўтараў пазначаюцца не толькі на маленькіх этыкетках, прачытаць якія можна адно нахіліўшыся, але і прыгожымі вялікімі літарамі на сцяне па-над працамі. Для мастакоў такая пашана зусім нялішняя. Асабліва калі ўлічыць, што львіная доля імёнаў удзельнікаў сёлетняга фэсту “Арт-Мінск” пакуль мала каму вядомая. Далей..
Гэты дом на рагу мінскіх вуліц Кузьмы Чорнага і Калініна вонкава нічым не вылучаецца. Самая звычайная хрушчоўка, цалкам пазбаўленая “архітэктурных лішкаў”. Але ўвесну — у пару, калі раскашуюць кветкі, — ля яе міжволі спыняешся, пабачыўшы такое хараство на ажыўленым і тлумным скрыжаванні. Далей..
Хрысціянскія святы мы нярэдка ўспрымаем праз прысвечаныя ім абразы — вачыма аўтараў гэтых выяў. І сёння многіх асабліва ўражваюць іконы, што рабіліся ўмельцамі з народа, чыя непрафесійнасць кампенсавалася кранальнай шчырасцю. Падобныя творы,бы тыя масткі ў часе,дазваляюць зазірнуць у душы нашым далёкім продкам і калі не спазнаць, то хаця б адчуць светапогляд прашчураў. А яшчэ такія абразы становяцца крыніцай самых розных гістарычных звестак — часам зусім, здавалася б, “не па тэме”. Скажам, менавіта з біблейскіх сюжэтаў,увасобленых майстрамі-прасталюдзінамі, мы можам даведацца,якім пару-тройку стагоддзяў таму было начынне на беларускіх кухнях. Пра гэтыя ды іншыя цікавінкі народнага іканапісу распавядае кандыдат-мастацтвазнаўства, старшы навуковы супрацоўнік Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Галіна Флікоп-Світа. Далей..
Чым дакладна запомніцца сёлетні Дзень музеяў, дык гэта доўгачаканым адкрыццём экспазіцыі маляваных дываноў. У тым, што новая пляцоўка Гісторыка-культурнага музея-запаведніка “Заслаўе” будзе карыстацца немалым поспехам, сумнявацца не выпадае: самабытнае народнае мастацтва цяпер у пашане. Аглядальнік “К” наведаў выставачную прастору незадоўга да пачатку яе працы і пераканаўся: хоць музей мае даволі сціплыя плошчы, раскрыць у экспазіцыі тэму ўдалося. Адпаведна, гасцей чакае шмат цікавага. Далей..
Важным этапам маштабных работ, якія адбыліся цягам апошняга года ў мемарыяльным комплексе “Хатынь”, стала аднаўленне царквы Ражджаства Багародзіцы. Менавіта аднаўленне, а не будаўніцтва новага храма. Гэта сімвалічная даніна памяці жыхарам спаленай вёскі. Аднак ці лёгка было вярнуць з нябыту вобраз будынка, страчанага ажно 80 гадоў таму? Далей..
Архіў у нашым уяўленні —крыніца неабвержных дакладных ведаў.Аднак сховішчы змяшчаюць і нямала фальшывак. Як дазнацца,што гістарычны дакумент,датаваны XVI стагоддзем,насамрэч стварылі ў ХІХ-м —прычым з канкрэтнымі карыслівымі мэтамі? Для намесніка загадчыка аддзела навукова-даследчай і публікацыйнай дзейнасці Нацыянальнага гістарычнага архіва Рэспублікі Беларусь Яўгена Глінскага выяўленне такіх падробак —справа тэхнікі. Мы гутарым з адмыслоўцам,чаму 80 % беларускіх шляхецкіх родаў не грэбавалі фальсіфікацыяй і паводле якіх прыкмет сёння можна вывесці старадаўніх махляроў на чыстую ваду. Натуральна, закранаем і культурны аспект падобных злачынстваў. Далей..
Гістарычныя дакументы могуць быць рознымі, і не апошняе месца сярод іх займаюць… магільныя пліты. Пра гэта нагадвае навуковы зборнік “Epitaphium”, выдадзены Нацыянальным гістарычным архівам Рэспублікі Беларусь. Кніга сведчыць, што тэма пахавальнай культуры Вялікага Княства тоіць мноства адкрыццяў, якія будуць цікавымі не толькі для вузкіх спецыялістаў. Далей..
Дзень касманаўтыкі, мусіць, недарэмна прыпадае на вясну, але ў Мінску яго святкаванне вырашылі пачаць яшчэ ўзімку. Выстава “Чакайце нас, зоркі”, якая заняла ўсе плошчы самай вялікай пляцоўкі Нацыянальнага цэнтра сучаснага мастацтва, дэманструе розныя падыходы да неабдымнай тэмы космасу. У тым ліку і даволі нечаканыя. Далей..
Андрэй Вераб’ёў даўно ўтрымлівае негалосную пазіцыю самага папулярнага скульптара ўсяе Магілёўшчыны — зямлі, дзе ён нарадзіўся і куды, на сваё творчае шчасце, адважыўся вярнуцца “з вялікага свету”. Мілыя і дасціпныя творы майстра (згадайма хаця б “Помнік Гурку ў Шклове” або “Маленькага прынца”), зафіксаваныя ўжо, пэўна, на мільёнах мабільнікаў. Далей..
Чарговым разам гутарачы з гісторыкам Андрэем Кіштымавым пра матэрыяльную культуру Беларусі, я не мог абмінуць увагай і такое пытанне: хто ж яе ствараў? Імёнаў майстроў-рамеснікаў мінулых вякоў захавалася не так і шмат — дакладней, наогул адзінкі. Але суразмоўца гатовы адкрыць малавядомы пласт гісторыі — асобы айчынных прадпрымальнікаў ХІХ стагоддзя. Малавядомы ён найперш праз шэраг стэрэатыпаў: прыкладам, я амаль быў упэўнены, што тагачасны саслоўны лад не надта спрыяў бізнес-ініцыятывам: або ты пан (і ў той ці іншай меры эксплуататар), або… прапаў ды проста гнеш сваю спіну Далей..
У ноч на 19 снежня на 76-м годзе жыцця нас пакінуў мастак Алесь Родзін. Алеся Родзіна ніколі не было замнога. На фоне сваіх вялізных фантасмагарычных карцін ён нават візуальна нібы губляўся. Цяжка паверыць, што ўсе гэтыя касмічныя навальніцы спарадзіў інтэлігентны хударлявы чалавек з трохі загадкавай ветлай усмешкай. Заўсёды спакойны, рахманы… Ніколі ніякага пазёрства або фанабэрыі — нават калі, здавалася б, былі належныя падставы. Далей..
Кожны горад выклікае ўстойлівыя іконаграфічныя асацыяцыі — такія як Эйфелева вежа або Калізей. Ёсць яны, вядома, і ў Мінска: Верхні горад, Нацыянальная бібліятэка, праспект Незалежнасці, які ззяе ўсімі агнямі… Менавіта гэткага кшталту выявы зазвычай змяшчаюць на турыстычных буклетах. Іх дастаткова для беглага знаёмства, але ж замала, калі ты хочаш спасцігнуць горад глыбей, наладзіць з ім асабістыя адносіны. Такое памкненне непазбежнае, калі ў гэтым горадзе ты яшчэ і жывеш. Таму часам хочацца ператварыць Мінск у нейкі “Інск”. То-бок убачыць яго па-новаму і па-свойму — іначай, ніж усе твае папярэднікі. Далей..
Вясна 1944 года. Якуб Колас едзе ў родную Беларусь — дакладней на яе паўднёвы ўсход, які нядаўна вызвалілі ад акупацыі. Але на сэрцы радасць спалучаецца з трывогай. Прычынай таму — цяжкая хвароба любай жонкі, у якой паэт вінаваціць і сябе. Далей..
